Biến thể BA.4, BA.5 xâm nhập
Dịch bệnh COVID-19 vẫn diễn biến phức tạp, khó lường và đã bùng phát trở lại tại một số quốc gia với sự xuất hiện của biến thể BA.5 của chủng Omicron, nhất là tại khu vực Châu Âu. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo các quốc gia duy trì các biện pháp ứng phó như tiêm vaccine tăng cường, nhắc lại cho những nhóm có nguy cơ mắc bệnh, bảo vệ bệnh trở nặng.

Tại Việt Nam, biến thể phụ BA.4, BA.5 đã xâm nhập và ghi nhận các ca bệnh tại TP HCM, Hà Nội. Các biến thể được cho là có khả năng lây lan nhanh.
Do đó, Bộ Y tế tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh trên thế giới, nhất là sự xuất hiện của các biến chủng mới của COVID-19; chủ động có giải pháp ứng phó với các dịch bệnh mới phát sinh, ngăn chặn, kiểm soát ngay tại cửa khẩu, không để xâm nhập vào nước ta.
Đồng thời, Bộ Y tế đề nghị các địa phương tiếp tục đẩy mạnh triển khai tiêm vaccine phòng COVID-19 mũi 3 cho người từ 12 tuổi trở lên, ưu tiên tiêm mũi 4 cho các đối tượng có nguy cơ theo hướng dẫn của Bộ Y tế và tiêm liều cơ bản cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi đảm bảo thần tốc, quyết liệt, an toàn, hiệu quả, khoa học. Tiếp tục tăng cường công tác truyền thông, vận động người dân tham gia tiêm chủng mũi 3, mũi 4 kịp thời và đầy đủ để duy trì miễn dịch cộng đồng.
Dịch COVID-19 có nguy cơ bùng phát trở lại, người dân không nên chủ quan, bỏ hoàn toàn việc đeo khẩu trang
Theo PGS.TS Trần Đắc Phu- nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) số mắc tăng trong thời gian qua là vì giảm miễn dịch do mắc phải hoặc do tiêm vaccine, người dân chủ quan không áp dụng 5K khi nới lỏng, gia tăng việc đi lại, giao thương… Vì thế, người nào chưa mắc thì sẽ mắc, trường hợp nào đã mắc lâu hoặc miễn dịch do vaccine suy giảm thì sẽ nhiễm lại.
“Đặc biệt là sự xuất hiện của hai biến thể phụ mới BA.4 và BA.5 có khả năng thoát miễn dịch. Những người đã mắc biến thể phụ BA.1, BA.2 vẫn có thể mắc lại BA.4, BA.5. Diễn biến này tại nước ta cũng giống với nhiều nước trên thế giới. Thời gian qua số ca mắc COVID-19 tại nước ta giảm sâu, người dân bắt đầu có tâm lý chủ quan, lơ là. Nhiều người không còn thói quen đeo khẩu trang khi đến những nơi đông người, trong không gian kín…” – PGS.TS Trần Đắc Phu nói.
Theo ông, đeo khẩu trang là biện pháp dự phòng các nhân phòng chống các bệnh lây truyền qua đường hô hấp không chỉ với bệnh COVID-19 mà cả cúm và các bệnh lây truyền qua đường hô hấp khác. Trong lúc này, chúng ta cần linh hoạt trong việc đeo khẩu trang (có thể đeo khẩu trang y tế và cả khẩu trang vải).
Thứ nhất, có thể không cần phải đeo khẩu trang ở môi trường thoáng khí như khi tập thể dục, khu vực ngoài trời, không tiếp xúc gần. Tuy nhiên, tại những khu vực nguy cơ cao như phòng kín, tiếp xúc gần với người có triệu chứng thì nên đeo.
Thứ hai, tại nơi đông người có điều kiện thì nên đeo khẩu trang để phòng bệnh một cách linh hoạt.
Thứ ba, tại khu vực ngoài trời, không có nguy cơ cao thì có thể dùng khẩu trang vải, vừa chống ô nhiễm bụi bẩn lại có thể tái sử dụng, giặt đi giặt lại dùng nhiều, tránh việc lãng phí khẩu trang y tế. Nếu toàn bộ người dân đều đeo khẩu trang y tế thì không những tốn kém về kinh tế mà còn làm ô nhiễm môi trường trường vì hằng ngày thải bỏ lượng lớn do không tái sử dụng được.

Theo chuyên gia, chúng ta vẫn cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh, trong đó khuyến khích và nêu cao ý thức phòng bệnh cá nhân như đeo khẩu trang, sát khuẩn tay, phòng bệnh trong môi trường kín, tiếp xúc gần trong đám đông… Người ho, sốt, khó thở không nên đến chỗ đông người, chủ động giữ khoảng cách với người khác. Ngược lại, người lành không tiếp xúc với người có triệu chứng ho, sốt để phòng bệnh…
Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh tiêm vaccine COVID-19 nhắc lại – mũi 3 và 4 cho các đối tượng nào để đảm bảo duy trì miễn dịch.
Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác
Tại phiên họp lần thứ 15 của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo tiếp tục nhấn mạnh tinh thần tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác.
Thủ tướng yêu cầu tiếp tục tổ chức triển khai nghiêm túc và hiệu quả Nghị quyết số 38/NQ-CP ngày 17/3/2022 của Chính phủ về Chương trình phòng, chống dịch COVID-19; chủ động xây dựng và tập huấn với mọi tình huống có thể xảy ra, kể cả trường hợp dịch bệnh bùng phát trở lại.
Tập trung đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine theo hướng dẫn của Bộ Y tế, bảo đảm an toàn, khoa học, hiệu quả, nhất là với các đối tượng rủi ro cao như người cao tuổi, có bệnh nền, những người trên tuyến đầu, kể cả những người tham gia lĩnh vực giao thông vận tải, các dịch vụ thiết yếu, siêu thị, chợ, khu công nghiệp… với tinh thần “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người”.
Thủ tướng nêu rõ, vẫn phải tiếp tục thực hiện 3 trụ cột phòng chống dịch (xét nghiệm, cách ly, điều trị), phương châm 2K + vaccine + thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người dân và các biện pháp khác (2K gồm khẩu trang và khử khuẩn). Đây là những bài học kinh nghiệm đã được tổng kết từ thực tiễn trong nước và thế giới.

Ngày 10/7, Bộ Y tế đã có văn bản hỏa tốc về tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành.
Theo Bộ Y tế, tình hình dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp tại nhiều quốc gia châu Âu liên quan đến biến thể phụ BA.4, BA.5 của biển chúng Omicron. Tại Việt Nam, dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát trên toàn quốc, tuy nhiên đã ghi nhận sự xuất hiện của cả hai biến thể phụ BA.4 và BA.5 của biến chủng Omicron trong cộng đồng.
Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng vaccine COVID-19 mũi 3 cho người từ 12 tuổi trở lên, hoàn thành tiêm dù 2 mũi cho trẻ em từ 5 – dưới 12 tuổi trong tháng 8/2022, mũi 4 cho các đối tượng cần tiêm chủng theo hướng dẫn của Bộ Y tế. 

Bộ Y tế dự báo số mắc COVID-19 thời gian tới có thể tiếp tục tăng và có thể bùng phát trên diện rộng nếu không quyết liệt triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.
Để chủ động phòng, chống dịch, kiên quyết không để dịch chồng dịch, Bộ Y tế đề nghị đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố quan tâm chỉ đạo triển khai một số nội dung, cụ thể:
Đối với Ủy ban nhân dân các cấp thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chủ động phòng, chống dịch bệnh, đề cao kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm của người đứng đầu. Tập trung triển khai tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm những giải pháp phòng, chống dịch COVID-19 với các trụ cột cách ly, xét nghiệm, điều trị, gắn với thực hiện tốt khôi phục và phát triển kinh tế – xã hội.
Triển khai quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh công tác tiêm chủng vaccine COVID-19, giao chỉ tiêu tiêm chủng tới tận cấp huyện, cấp xã; thực hiện “Đi từng ngõ, gõ từng nhà, và từng đối tượng” để đảm bảo không bỏ sót đối tượng cần tiêm chủng, tăng tỷ lệ bao phủ vaccine cho người dân; phát huy tính chủ động, gương mẫu của các lực lượng cán bộ, chiến sĩ, quân nhân, công nhân viên chức, người lao động trong việc tiêm vaccine, tổ chức các chiến dịch tiêm vaccine tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, khu công nghiệp khu chế xuất; tiếp tục vận động người dân tham gia tiêm vaccine đầy đủ, đúng lịch theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Sở Y tế các địa phương phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ/ Pasteur thực hiện lấy mẫu giải trình tự gen các trường hợp có biểu hiện bất thường để phát hiện sớm các biến thể mới nguy hiểm của virus SARS-CoV-2. Tập trung đẩy mạnh công tác tiêm chủng vaccine COVID-19 theo hướng dẫn của Bộ Y tế tại Công văn số 3309/BYT-DP ngày 23/6/2022.
Sở Thông tin và Truyền thông tăng cường công tác thông tin, truyền thông về tiêm vaccine, lợi ích, hiệu quả của vaccine; thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch “2K (khẩu trang, khử khuẩn) + vaccine + thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người dân và các biện pháp khác”; cảnh báo về các biến thể mới của Omicron; hướng dẫn người dân chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19.
Sở Giáo dục và Đào tạo chủ động phối hợp với ngành y tế để tổ chức tuyên truyền sâu rộng tại các trường học, đặc biệt tại các nhà trẻ, trường mẫu giáo về các biện pháp phòng chống COVID-19 trong trường học. Phát động tiêm vaccine phòng COVID-19 đủ mũi 3, mũi 4 cho giáo viên và tiêm cho trẻ em từ 5 đến dưới 18 tuổi. Tuyên truyền cho học sinh về lợi ích của việc tiêm chủng đồng thời hướng dẫn cho giáo viên vận động phụ huynh đưa con em đi tiêm phòng COVID-19.

GS.TS Phan Trọng Lân cho biết, mặc dù số mắc và tử vong do COVID-19 trên toàn cầu có xu hướng giảm, tuy nhiên, ở một số khu vực dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, xuất hiện các biến chủng mới. Hiện nay nhiều quốc gia đã dỡ bỏ một phần hoặc hoàn toàn các biện pháp phòng chống dịch nên nguy cơ dịch quay trở lại là hoàn toàn có thể.

“Trên thế giới số mắc COVID-19 hiện tăng 8%, tử vong giảm 3%. Tuy nhiên, nhiều nước đang lo ngại bùng phát mới trong mùa hè. Trên thế giới số mắc chưa ổn định có lúc tăng, lúc giảm, không đồng đều giữa các khu vực. Chẳng hạn tại khu vực châu Phi có sự gia tăng số mắc, tử vong; tại khu vực Tây Thái Bình Dương gia tăng ca tử vong”- GS.TS Phan Trọng Lân nói.
Bên cạnh đó, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cũng lưu ý là trước đây lưu hành chủ yếu hai biến thể phụ của Omicron là BA.1, BA.2 thì đến nay một số nước ở khu vực châu Âu và Mỹ đã xuất hiện biến thể phụ BA.4, BA.5 và bắt đầu có sự gia tăng về số mắc.
“Trung tâm Kiểm soát phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu nhận định, biến thể phụ BA.4 và BA.5 của Omicron đã ghi nhận tại nhiều nước châu Âu và gia tăng tại một số nước trong những tuần gần đây đồng thời khuyến cáo các quốc gia cần duy trì biện pháp ứng phó như tiêm vaccine tăng cường, mũi nhắc lại cho những nhóm có nguy cơ mắc bệnh, tăng cường hệ thống giám sát trọng điểm”- GS.TS Phan Trọng Lân nói.
Theo Cục trưởng Phan Trọng Lân, hiện nay thế giới vẫn đang tiếp tục đánh giá về tính lây lan của hai biến thể phụ mới BA.4, BA.5. Tuy nhiên, một số đánh giá nhỏ lẻ ban đầu cho thấy hai biến thể phụ này lây lan nhanh hơn biến thể BA.1 và BA.2.
Về khả năng gây bệnh nặng, hiện chưa có bằng chứng cụ thể, tuy nhiên một số nghiên cứu cho thấy có biểu hiện tăng nặng tại khu vực châu Phi. Dù vậy, để có bức tranh tổng thể cần thêm nghiên cứu tại châu Âu, Mỹ.
Tổ chức Y tế Thế giới nhận định thế giới giới vẫn đang trong đại dịch. Đồng thời, cảnh báo biến chủng mới làm dịch bệnh phức tạp và gia tăng trở lại. Omicron hiện là biến phổ biến nhưng chưa phải là biến thể cuối cùng. Vì thế, các nước vẫn cần tiếp tục duy trì các biện pháp ứng phó như tiêm vaccine, giám sát trọng điểm…
Tại Việt Nam, hiện vẫn duy trì đà giảm số ca mắc mới, tỷ lệ chết/mắc rất thấp, lưu hành chủ yếu là biến thể BA.2 của Omicron có biểu hiện lâm sàng nhẹ. Số mắc ghi nhận chủ yếu ở phía Bắc, trong 2 tháng qua là 107.000 ca, cao gấp 10 lần phía Nam, số mắc khu vực miền Trung cao gấp 2 lần khu vực Tây Nguyên. Hầu hết các tỉnh đều ghi nhận xu thế giảm.
“Có được điều này một phần do chúng ta đạt tỷ lệ tiêm chủng cao. Chúng ta đã có những chiến dịch để bảo vệ người nguy cơ cao”- GS.TS Phan Trọng Lân nói.
Thời gian qua, hệ thống giám sát phòng chống bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam đã liên tục phát huy việc giám sát và qua giải trình tự gen cho thấy, hiện đã có sự xâm nhập biến thể phụ BA.5 của Omicron vào nước ta. Biến thể này có thể có nguy cơ lấn át biến thể cũ (BA.1 và BA.2).
“Việc xâm nhập này là tất yếu vì các nước ở châu Âu, Mỹ cũng đã ghi nhận, với sự giao lưu đi lại như hiện này thì điều này là bình thường. Bộ Y tế tiếp tục giám sát để có điều chỉnh các biện pháp chống dịch an toàn, hiệu quả”- GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân, đặc biệt là những nhóm có nguy cơ cần tiêm đúng lịch, đủ liều các mũi vaccine phòng COVID-19 nhắc lại theo khuyến cáo để có thể tăng cường miễn dịch chống lại các biến thể mới của dịch bệnh.

Theo đó, để chuẩn bị cho công tác tiêm chủng mũi nhắc lại vắc xin phòng Covid-19 cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi được đảm bảo, Sở Y tế đề nghị các đơn vị khẩn trương triển khai thực hiện các nội dung sau:
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng khẩn trương tham mưu kế hoạch tiêm chủng mũi nhắc lại (mũi 3) cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi tại thành phố; tham mưu đề xuất dự trù vắc xin phòng Covid-19; tham mưu đề xuất kịp thời việc triển khai tiêm chủng cho các nhóm đối tượng để sử dụng có hiệu quả số lượng vắc xin; tập trung hướng dẫn, triển khai cho các đơn vị nội dung về chuyên môn, công tác nhập và trích xuất dữ liệu tiêm chủng để hỗ trợ công tác tiêm chủng mũi nhắc lại cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi.

Đặc biệt, tăng cường thực hiện các hoạt động truyền thông và cung cấp các thông tin, nội dung liên quan về tiêm chủng mũi nhắc lại cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi để người dân, phụ huynh/người giám hộ nắm bắt thông tin kịp thời.
 Trung tâm Y tế quận/huyện chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về  cơ sở  vật chất, trang thiết bị, nhân lực và phương án bố trí điểm tiêm chủng phù hợp theo quy định để triển khai tiêm chủng mũi nhắc lại cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi. Phối hợp với địa phương và các đơn vị liên quan trong việc bàn giao danh sách dữ liệu tiêm chủng để hỗ trợ trong công tác rà soát, mời các đối tượng tiêm chủng. Chủ động phối hợp với UBND các quận/huyện trong việc triển khai tiêm chủng mũi nhắc lại cho trẻ em từ 12 đến dưới 18 tuổi.
Bệnh viện Phụ sản Nhi và Bệnh viện Đà Nẵng chuẩn bị sẵn sàng các điều kiện về nhân lực, trang thiết bị, cơ sở vật chất và hướng dẫn chuyên môn cho các  đơn vị y tế trên địa bàn trong việc theo dõi, xử lý các sự cố bất lợi sau tiêm chủng.
Tiêm chủng vắc xin phòng COVID-19 là quyền lợi đối với cá nhân, là trách nhiệm đối với cộng đồng nên phụ huynh/người giám hộ cần đưa trẻ từ 12 đến dưới 18 tuổi thực hiện tiêm nhắc lại các mũi vắc xin phòng COVID-19 khi có thông báo của cơ sở y tế hoặc địa phương./.

Tiến độ tiêm vaccine phòng COVID-19 tại nhiều địa phương chưa đáp ứng yêu cầu
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương, chúng ta đã tổ chức triển khai thành công chiến dịch tiêm vaccine phòng COVID-19. Đây là chiến dịch tiêm chủng lớn nhất trong lịch sử với các loại vaccine phòng COVID-19 khác nhau.
Đến ngày 11/6, cả nước đã tiêm được hơn 223 triệu liều với tỷ lệ bao phủ liều cơ bản ở người từ 12 tuổi trở lên đạt gần 100%; tỷ lệ tiêm mũi 3, mũi 4 ở người từ 18 tuổi trở lên đạt 63,9% và 6,1%; tỉ lệ tiêm mũi 1 cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi đạt 39,6%, mũi 2 đạt 5,5%.
Từ ngày 15/3 đến 10/6, cả nước ghi nhận 4.352.243 ca mắc, 1.604 ca tử vong (tỉ lệ tử vong/mắc là 0,04% đã giảm mạnh so với hơn 3 tháng trước đó với tỉ lệ tử vong/mắc là 0,25%). Số mắc mới mỗi ngày hiện còn dưới 1.000 ca (thấp nhất hơn 10 tháng qua).
Riêng 30 ngày qua, số tử vong/mắc là 0,05% (21/45.709), trong đó có 18 ngày không ghi nhận ca tử vong trên toàn quốc và chỉ còn hơn 60 ca nặng đang điều trị (thấp nhất trong hơn 10 tháng qua).
“Việc triển khai đồng bộ và có được kết quả tiêm chủng mũi cơ bản cho đối tượng từ 12 tuổi trở lên tại Việt Nam trong thời gian qua là cơ sở tạo điều kiện thuận lợi đưa đất nước ta trở lại trạng thái bình thường mới”– Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh.
Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, mặc dù đất nước ta đã ở trạng thái bình thường mới nhưng không thể lơ là mà cần tiếp tục đẩy nhanh việc tiêm chủng các mũi tiếp theo. Hiện nay, số vaccine Bộ Y tế tiếp nhận đủ để sử dụng tiêm mũi 3, mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên đủ điều kiện tiêm chủng và đủ để sử dụng tiêm 02 liều cơ bản cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi trong tháng 6/2022.
“Trong tháng 5/2022 và đầu tháng 6/2022, Bộ Y tế đã tổ chức nhiều cuộc họp trực tuyến với các địa phương đôn đốc tiến độ tiêm chủng và ban hành nhiều công điện gửi các đồng chí bí thư tỉnh ủy, thành ủy, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố về việc tăng cường việc tiếp nhận và triển khai tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 nhằm đặt các mục tiêu của Thủ tướng Chính phủ: Hoàn thành tiêm mũi 3 cho đối tượng cần tiêm, tiêm mũi 2 cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi trong quý II/2022.
Tuy nhiên đến nay, tiến độ tiêm chủng ở nhiều địa phương chưa đáp ứng được theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Song song với công tác phòng chống dịch COVID-19, nhiều dịch bệnh nguy hiểm khác đang có xu hướng gia tăng.

Long Vương
(Nguồn: https://covid19.gov.vn/)
 

Theo đó, đối tượng tiêm trong đợt này là người từ 50 tuổi trở lên; người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ suy giảm miễn dịch từ thể vừa đến thể nặng; người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm với COVID-19 gồm: nhân viên y tế, lực lượng tuyến đầu, công nhân, người làm việc các khu công nghiệp đã tiêm mũi nhắc lại lần 1 (mũi 3) sau 04 tháng. Đối với trường hợp mắc COVID-19 sau khi tiêm mũi nhắc lại lần 1 thì trì hoãn 3 tháng sau khi mắc COVID-19.

Vắc xin phòng COVID-19 được sử dụng trong đợt này là Pfizer đã được cấp phát cho các đơn vị tại Kế hoạch số 2551/KH-SYT ngày 03/6/2022 của Sở Y tế. Dự kiến sẽ có hơn 50.600 đối tượng được tiêm trong đợt này, trong đó cán bộ y tế là hơn 33.700 người và khu công nghiệp là hơn 16.800 người.
Thời gian triển khai hoàn thành trước ngày 20/6/2022.
The Kế hoạch này, tùy theo tình hình thực tế, các địa phương chủ động xây dựng phương án triển khai tiêm chủng hiệu quả theo hướng tạo mọi điều kiện để người dân có thể tiếp cận tiêm chủng. Có thể triển khai đồng thời tất cả các điểm tiêm để thực hiện đảm bảo tiến độ đề ra, cụ thể: